این مطلب توسط تیم هتل نماز مشهد آماده شده است.
اگر قصد سفر به مشهد را دارید، احتمالا یکی از مقصدهای اصلی شما مسجد گوهرشاد خواهد بود. اگر سری به تاریخ معاصر ایران بزنید، متوجه خواهید شد که مسجد گوهرشاد فصل بسیار مهمی را در تاریخ به نام خود ثبت کرده است! این مسجد هم مثل باغ وکیل آباد یکی از جاذبه‌های گردشگری مهم این شهر است.
قبل از اینکه به تاریخچه مسجد گوهرشاد بپردازیم، تصمیم گرفتیم اندکی راجع به خود مسجد صحبت کنیم. این مسجد که در مجاورت حرم امام هشتم(ع) ساخته شده است، با گنبد آبی و عظیم خود چشم هر بیننده‌ای را خیره می‌کند. کمتر پیش میآید که زائری از زائران حرم به مشهد آمده باشد اما سری به این مسجد تاریخی و پرسابقه نزند. درحقیقت، صرف نظر از اهمیت زیاد این بنا به لحاظ سیاسی و تاریخی، نمی‌توان منکر زیبایی معماری بی‌بدیل آن شد.
از نکات دیگری که می‌توان راجع به این مسجد ذکر کرد، این است که مسجد گوهرشاد توسط هشت ورودی کوچک و بزرگ به حرم امام رضا (ع) وصل شده است و با داشتن صحنی به مساحت ۲ هزار و ۸۵۰ متر مربع، به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین بناهای آستان قدس رضوی به حساب میآید.
قرن هشتم و در دوران حکومت تیموریان، پرجلوه‌ترین بناهای معماری اسلامی در مساجد زیبا و شکیل خلاصه می‌شد. گوهرشاد که از بانوان بزرگ و نامور کشور بود، دستور ساخت این مسجد را در سال ۸۱۸ قمری داد.
گوهرشاد دختر یکی از امیران بزرگ تیموری به نام امیر غیاث‌الدین ترخانی بود که در سن ۱۶ سالگی به عقد همسری شاهرخ، فرزند ارشد تیمور و جانشین او درآمد.
روایات حاکی از آن است که گوهرشاد زنی بسیار پاکدل و مذهبی بود که تمایل زیادی به ائمه اطهار داشت. به همین خاطر دستور داد مسجدی بزرگ و زیبا در جوار حرم مطهر امام رضا(ع) ساخته شود تا بعد از مرگ نیز، مدفن او باشد.
افسانه‌های زیاد دیگری نیز از روند ساخت این مسجد وجود دارد که شاید معروف‌ترین آنها داستان عشق جوان کارگری است که دل به گوهرشاد بسته بود. رفت‌وآمد بانو و سرکشی به کارگران برای نظارت بر ساخت مسجد، باعث شد که این جوان بی‌نوا عاشق بانو گوهرشاد شود و عشق خود را ابراز کند. گوهرشاد از او خواست که چهل روز اعتکاف کند و از خانه بیرون نیاید. بعد از چهل روز جوان کارگر از بند عشق زمینی رها شده و عشقی آسمانی یافته بود!
از این گونه افسانه‌ها و اسطوره‌ها درباره مسجد گوهرشاد بسیار زیاد است که گاهی بسیار غم‌انگیزند. اما شاید هیچ‌چیز به‌اندازه قتل خود گوهرشاد ناراحت‌کننده و تراژیک نباشد.
گوهرشاد در اثر دسیسه تعدادی از سیاستمداران و در جریان قیام میرزا ابوالقاسم بابر در هرات به قتل رسید. گوهرشاد در زمان مرگ ۸۸ سال داشت و درنهایت در همان شهر هرات و در جوار همسرش و پسرش بایسنقر میرزا به خاک سپرده شد.
پلان مسجد گوهرشاد مشهد
ساخت این مسجد همزمان با دوره ساخت مساجد زیبا و کلاسیک چهار ایوانی بوده است. این مسجد که پلان مربعی دارد، دو درب بسیار بزرگ دارد که یکی به‌عنوان درب ورودی و دیگری درب خروجی به حساب میآید.
همچنین چهار ایوان بسیار بزرگ در صحن مربعی آن ساخته شده که در میان این ایوان‌ها نیز شبستان‌هایی بسیار زیبا و شکیل جای گرفته است.
معمار اصلی این بنا، قوام‌الدین شیرازی بوده است که یکی از به نام‌ترین معماران ایرانی است. تزئینات گچ‌بری و رنگ‌های زرد و آبی که اصلی‌ترین رنگ‌های هنر اسلامی است، از دیگر خصوصیات فوق‌العاده این مسجد به شمار میآید.
از دیگر ویژگی‌های منحصربه‌فرد این بنا می‌توان به‌شکل قرینه ایوان‌های آن اشاره کرد. همچنین طاق‌های گنبدی و مناره‌های که سال‌ها از سبک خاص معماری ایرانی-اسلامی به شما می‌رفت، باعث شده که زیبایی این مسجد صدچندان شود.
سراسر مسجد پُر از آیات قرآن و احادیث مختلف است که با خط زیبای ثلث روی کاشی‌ها حکاکی شده است.
در ادامه به برخی دیگر از مهم‌ترین خصوصیات معماری مسجد گوهرشاد می‌پردازیم.
گنبد و مناره مسجد گوهرشاد مشهد
همان گونه که گفتیم اگر به مشهد بروید بعید است که گنبد و مناره‌های زیبای مسجد گوهرشاد چشم و دلتان را نبرد. گنبد مسجد گوهرشاد که حدود ۴۱ متر ارتفاع دارد، از آجر لعاب‌دار (به رنگ آبی) ساخته شده است. کتبیه‌ای روی این گنبد وجود دارد که با خط کوفی نوشته شده است.
در کنار این گنبد، دو مناره بسیار زیبای طلایی با ارتفاع حدود ۴۳ متر نیز ساخته شده است. این مناره‌ها روی زمین ساخته شده و سپس در کنار گنبد این مسجد بالا کشیده شده است.
زیبایی این گنبد و مناره‌ها به‌شدت چشم‌نواز و روح‌انگیز است.
جهت ارتباط با هتل نماز مشهد می توانید اینجا کلیک نمایید.
0 نظر